Pśinoski z našogo programa słuchaś / Beiträge aus dem Programm nachhören

dpa

Roteiche - Baum des Jahres - Cerwjeny dub - bom lěta

Kužde lěto w oktobrje wuzwóliju Załožba dr. Silvius Wodarza, pśirada a kuratorium bom pśiducego lěta. W pśiducem lěśe płaśi cerwjeny dub ako bom lěta. W botaniskej góli Eberswalde su sajźili cerwjeny dub, kótaryž maju za wósebny. Marja Elikowska-Winklerowa jo pšosyła serbskego biologa, Gregora Wieczorka, aby bom a jogo lěpšyny gódnośił.

Stadt Lübben

So sehe ich das: Bürger/Einwohner (Kolumne) - Tak ja to wiźim: bergarje/wobydlarje (kolumna)

Slědna njeźela w mjasecu - to jo cas za našogo kolumnista Bernda Pittkuningsa a jogo wid na ten serbski swět. Źinsajšny cłowjek jo se wuwijał w běgu milionow lět teke pśez rěc. Prědne luźe su se w swójich małych kupkach dojadnali, kótare słowo za co wužywaju. Tak su se wšakorake rěcy wuwijali.

© rbb, honorarfrei

Sorbisches Fernsehmagazin "Łužyca" des rbb vom 26. April: Reportage "Ostern in der Niederlausitz" - Serbski telewizny magacin Łužyca wót 26. apryla

Grozy tšach, až se prastare serbske jatšowne tradicije zabydnu – něnto je pak młode luźe nowo namakaju. Reportaža "Jatšy we Łužycy" wupórajo se na drogu k dłymoko zakórjenjonym nałogam, z kótarymiž jo jatšowny swěźeń how w Dolnej Łužycy taki wósebny.
Reportažu witśe wiźiśo w rbb telewiziji: juž 5 minutow do napoł dweju (13:25) a to jano w bramborskem kanalu! Pó wusćełanju stoj magacin na našom webboku a w ARD mediatece.

Jaja, guski a solony mazańc k jatšam

Rowno su jatšowne swěźenje mimo. Na jsach sy słyšał jatšowne spiwaŕki, su pytali pyšnje barwjone abo wóskowane jaja abo je darili bliskim, sobotu su zapalili jatšowny wogeń. K jatšam w Dolnej Łužycy słuša pak hyšći wěcej. Tyźeń pózdźej su ga małe jatšy. Tak su zapšawym ceły tyźeń hyšći barwili jaja a chójźili kmótšam. Kak se na to dopominaju hochoske, a co su tencas warili abo pjakli? Dajśo se pśechwataś.

Flyer Niedersorbisches Theaterstück "Auf in die Welt"
Deutsch-Sorbisches Volkstheater

Neues niedersorbisches Theaterstück des Deutsch-Sorbischen Volkstheaters - Nowy dolnoserbski źiwadłowy kus

Jaden kulturny wjerašk togo tyźenja buźo źiwadłowa premiera tu sobotu w Hochozy. Nimsko-serbske źiwadło z Budyšyna pśiźo z nowym kusom do Dolneje Łužycy, sobotu buźo ta pra-premiera. Titel kusa jo "Pórajśo se wen do swěta/Auf in die Welt". Diana Šejcowa jo telefoněrowała z Madlenku Šołćic. Wóna jo ako góstna dramaturgowka pla źiwadła ten kus sobu pśigótuwała.
Móžośo we serbskem programje dwě zastupnej kórtce dobyś za premieru w Hochozy. How wěcej informacijow

dpa/Dominika Zarzycka

Ostertraditionen in der Ukraine - Jatšy w Ukrainje

Lětosa swěśe jatšy wšykne kśesćijany na samskem casu. Za Ukrainarjow jo to mimo gód nejwětšy swěźeń lěta, kótaryž źiśi ako teke dorosćone lubuju. Pó kótarych tradicijach maju se Ukrainaŕki a Ukrainarje na toś tom swěźenju, jo Yuliia Hrysynina wuslěźiła.

Colourbox

Ostern früher in Drachhausen - Jatšy we Hochozy něga

W Dolnej Łužycy woplěwaju jatšy wšake nałogi. Z jatšownym wognjom jo kóńc śichego casa. Teke w Hochozy su młodostne slědnu sobótu napórali jatšowny wogeń. Źinsa gromaźiju wjele drjewa a wogeń jo cesto wjelicki. Kak jo to było něga we Hochozy? Marja Elikowska-Winklerowa jo se wó tom rozgranjała ze staršymi wejsanarjami.

Sorbischer Namensforscher Dr. Christian Zschieschang (Quelle: Anja Koch)
Anja Koch

Namensforscher Dr. Christian Zschieschang vom Sorbischen Institut erklärt Namen - Serbski mjenjowědnik wujasnijo: Jarješk

W našej seriji wujasnijo mjenjowědnik dr. Kito Kśižank wót Serbskego instituta městne a familijowe mjenja. Tenraz stoj wejsny źěl gmejny Dolina Nyse a Małkse we srjejźišću rozkładowanjow našogo mjenjowědnika. Tam se teke cesto Witaj-camp za serbskich wuknikow pśewjeźo.

Minderheitenrat

Minderheitensekretariat und Minderheitenrat - Mjeńšynowy sekretariat w Barlinju

Mjeńšynowa rada a Mjeńšynowy sekretariat słušatej k wónym politiskim gremijam, wó kótarychž wětšyna njejo nejskerjej hyšći žednje słyšała. Sebastian Elikowski-Winkler pśedstajijo źěło togo wažnego zastupnistwa mjeńšynowych zajmow w Nimskej. A wón powěźijo wó personalnej změnje, kótaraž jo za Łužycu wósebnje zajmna.

Buchpräsentation "Mission Lausitz"
Yuliia Hryshyna

Buchpräsentation: "Mission Lausitz" - Ein Kinderbuch über die Lausitz, geschaffen von ausländischen Frauen - Prezentacija knigłow "Misija Łužyca

Źiśece knigły wó Łužycy, twórjone wót wukrajnych žeńskich, su južo na regalach chóśebuskeje knigłarnje wujšli. Jaden z kapitelow toś tych knigłow wulicuju źiśam něco wó serbskej kulturje. Yulija Hryshyna jo wuslěźiła, chto jo na nastaśu "Misija Łužyca" sobu źěłał a co dajo se howacej hyšći zajmnego z knigłow wuknuś. Wóna jo była pśi prezentaciji knigłow.

Traditionelles Ostereiermalen auf dem Njepilahof in Rohne
Diana Fritzsche-Grimmig

Traditionelles Ostereiermalen auf dem Njepilahof in Rohne - Pisanje jajkow w Rownem

Jaja mólowaś kaž něga: W Rownem na Njepilic dwórje lěbda raz wóstuda kněžy. Skóro kuždy tyźeń maju tam zarědowanja a tak wjele gósći z wjasołosću rady pśiźo. Kónc tyźenja su tam jajka mólowali. Diana Frytšec-Grimmigowa jo była ako reportaŕka pódla.

Neugewählter Serbski Sejm
rbb/Marion Stensel

Konstituierende Sitzung des Serbski Sejm - Konstituěrowanje Serbskego sejma

Na swójom konstituěrujucem pósejźenju sobotu 12. apryla we Łazu su se pśepódali prědny raz swójske myto sejma, myto Jana Skale. Dostali su slobrane znamuško Edith Pjenkowa, Johannes Heimrath a Měrćin Wałda. Swěźeński program jo se zachopił z ekumeniskeju namšu w łazojskej cerkwi. W běgu zarědowanja potom su dostali cłonki prědnego sejma źěkowne wopisma a nowowuzwólone cłonki wopismo pówołanja do drugego serbskego parlamenta. Christiana Piniekowa z Chóśebuza a Peter Kroh, enkelsyn serbskego žurnalista, politikaŕja a awtora Jana Skale stej měłej cesnej nagronje. Wobej stej gódnośiłej wažne źěło sejma ako znamje za swójsku politisku zagronitosć serbskego luda a historiski statk w serbskich stawiznach. W swójom konstituěrujucem wobradowanju pó swěźeńskem źělu su pśibytne cłonki – 12 z Dolneje a 12 z Górneje - jadnogłosnje wobkšuśili swój manifest. Wutworjenje źěłowych wuběrkow su wótstarcyli na pśiduce pósejźenje 14. junija w Chrósćicach. Marion Stenselowa jo była na pósejźenju.

Osterbasteln in der Krabat-Grundschule Jänschwalde
Maria Elikowska-Winkler

Osterprojekttag in der Krabat-Grundschule Jänschwalde - Jatšowny projekt na Krabatowej šuli

Wót witśego mamy na bramborskich šulach prozniny. Nalětne ale teke jatšowne. Dla togo su na Krabatowej zakładnej šuli w Janšojcach-Pódzajtšo slědny pětk pśewjadli južo šesty raz jatšowny projekt. Marja Elikowska-Winklerowa jo była narska, co se wšykno ku tej góźbje tšoj a jo se tamkor dojěła.

Zwei Kuckauer Kuckucks: Fabian Kaulfürst und Jan Rjeda berichten aus der Oberlausitz
Kaulfürst/Rehde

Zwei Kuckauer Kuckucks berichten aus der Oberlausitz: Aktivitäten in der Fastenzeit - Kukojskej kukawje: aktiwity w spótnem casu

Jo zasej cas za našej kukojskej kukawje: Fabian Kaulfürst a Jan Rjeda. Wěŕśo nam abo nic, wónej ceło dokradnje doma na to słuchatej, kak my how jeju pśinosk pśipowěźijomy abo komentěrujomy. A kłobyk dołoj, teke za źinsajšny pśinosk stej wjele ducy byłej a se informěrowałej.

Zur gestrigen Vorstandssitzung des Domowina Regionalverbandes - Župne pśedsedaŕstwo Dolneje Łužyce

Cora jo se w Dešnje zmakało pśedsedaŕstwo domowinskeje župy Dolna Łužyca. Mjazy drugim jo było to grono wó Image koncepśe za dolnoserbšćinu. Cłonk župy Karin Tšukowa jo jen pśedstajiła. Image dolnoserbskeje rěcy, kak ten wuglěda, gaž cytamy w jadnej studiji awtora Tilla Vogta wót instituta za sorabistiku lipsčańskeje uniwersity, až dajo tuchylu 50 až do 100 kompetentnych powědarjow dolnoserbskeje rěcy? To su cora na wobradownju župnego pśedsedaŕstwa diskutěrowali. Něgajšny župan a cłonk pśedsedaŕstwa Pětš Šurman ako historikaŕ toś tu studiju njeakceptěrujo. Teke ze zastupnym županom Marcusom Końcarjom smy powědali a kśěli wěcej wěźeś wó diskusiji, wó studiji a image koncepśe.

Lettische Unternehmerinnen im Gespräch mit der Sorbenbeauftragten der Stadt Cottbus
Justyna Michniuk

Lettische Unternehmerinnen besuchen Sorbenbeauftragte der Stadt Cottbus - Lettiske pśedewześaŕki w Chóśebuzu

Justyna Michniuk wót Euroregiona jo była cora w centrumje Chóśebuza ducy z pśedewześaŕkami z Letiskeje. Wóni su byli na woglěźe pla Anny Kosacojc-Koseloweje, zagroniteje za serbske nastupnosći města Chóśebuz. Wĕcej ako połojca tych letiskich pśedewześaŕkow pśisłuša mjeńšynje Lettgallow. Něźi 150.000 luźi powěda źinsa rĕc Lettgallow.

imago/Westend61

Linde - Heilpflanze des Jahres - Lipa - gójeca rostlina lěta

Dwa boma jo Towaristwo za spěchowanje pśirodnego gójenja w Münchenje wuwołało ako gójecu rostlinu lěta 2025: lěśojsku a zymsku lipu. Co wobej rozeznawa? Na slěznem boce wiźimy pśi wogonku włoski. Pla lěśojskeje lipy su wóni běłe, pla zymskeje brune. Marja Elikowska-Winklerowa jo se rozgranjała wó tom bomje z biologom Gregorom Wieczorkom a se wobgóniła, lěc luźe znaju gójecu móc lipy a za etymologiju togo słowa.

Sprachzertifikat Niedersorbisch (Quelle: WITAJ)
Sprachzentrum WITAJ

Sprachzertifizierung Niedersorbisch im Sprachzentrum WITAJ Cottbus - Dolnoserbska rěcna certifikacija C

Teke lětosa jo Rěcny centrum Witaj w Chóśebuzu pśedwjadł certifikaciju dolnoserbskeje rěcy. Slědnu sobotu, 5. apryla, su mógali testowaś na pśikład stopjeń C1. Dogromady su C-certifikaciju wótpołožyli 3 luźe, dwě žeńsce a jaden muski. Justyna Michniuk jo se jich wopšašała.

"Smy! - Bin ich?" - Tanzstück des Sorbischen National-Ensembles
Sorbisches National-Ensemble

Tanzstück "Smy! Bin ich?" des Sorbischen National-Ensembles in Cottbus aufgeführt - Pśedstajenje “Smy” w Chóśebuzu

Rejowaŕski a multidisciplinarny kus z titelom "Smy! Bin ich?" wót Serbskego ludowego ansambla jo měł łoni swóju premjeru. W Górnej Łužycy jo był wótgłos pśechwatajucy derje. Kus ga grajo wětšy part w nimskej rěcy, to jo se kritizěrowało. Ale wacej jano chwalece słowa. Slědnu sobotu jo měł "Smy! Bin ich?" pśedstajenje w Dolnej Łužycy. Ines Neumanojc jo była za nas tam.

Domowina Hauptversammlung
Maria Elikowska-Winkler

Haupt- und Wahlversammlung der Domowina am 05.04.2025 in Bautzen - Głowna zgromaźina Domowiny

Sobotu jo se w domje SLA w Budyšynje pśewjadła 23. Głowna zgromaźina Domowiny, kšywowego Zwězka łužyskich Serbow. 111 delegatow z cełeje Łužyce, w tom 26 z Dolneje jo se na njej wobźěliło. Głowna zgromaźina jo była zrazom wólbna zgromaźina, tak su se wuzwólili gremije za nowu legislaturu, ale do togo su rozpšawili wó źěłabnosći Domowiny.
Dawid Statnik jo se zasej wuzwólił ako pśedsedaŕ a teke nowe zwězkowe pśedsedaŕstwo z 5 cłonkami z Dolneje Łužyce mamy za nowu legislaturu.
Pśi góźbje zgromaźiny su se delegatki a delegaty mógali informěrowaś wó źěłabnosći a projektach Domowiny we slědnyma lětoma tenraz na interaktiwny part. Słyšyśo how našu wobšyrnu rozpšawu.

Eröffnung Fotoausstellung zu sorbischer Kultur in Cottbus
Yuliia Hryshyna

Fotoausstellung zu sorbischer Kultur in Cottbus - Fotowa wustajeńca k serbskej kulturje

"Pśez lěto w carnoběłem a barwje": pśed krotkim jo se wótwóriła w knigłowem domje Hugendubel w Chóśebuzu fotowa wustajeńca, kótaraž jo serbskej kulturje pósćona. Až do kóńca awgusta su w Chóśebuzu fotowe wuźěła wiźeś. Mimo togo wótměwaju se w toś tom casu někotare literarne zarědowanja za dorosćone a źiśi. Chto jo zgromaźił te swětłe wokognuśa ze žywjenja Serbow a źo móžoš take fota wiźeś, wě Yuliia Hryshyna.

Mandy Richter aus Jänschwalde (gest. 18.03.2025)
Silva Oehlert

In memoriam: Mandy Richter aus Jänschwalde - Dopomnjeśe na Mandy Rychtaŕic

Licba žałowarjow jo skóro njeskóńcna była: Skóro 300 luźi z Janšojc a wokoliny jo se sobotu na janšojskem kjarchobje rozžognowało wót Mandy Rychtaŕic. Pśeliš jěsno jo chórosć tu angažěrowanu a pśijaznu Serbowku wutergnuła ze žywjenja.
Spiwali su Janšojski chor a Jatšowne spiwaŕki we serbskej žałowaŕskej drastwje, muzikarje wót kapały Lausitz Blech su pśi rowje tšubili. Diana Šejcowa jo Mandy pśez jatšowne spiwanje w Janšojcach zeznała a na nju dopomina.

Sorbischer Namensforscher Dr. Christian Zschieschang (Quelle: Anja Koch)
Anja Koch

Namensforscher Dr. Christian Zschieschang vom Sorbischen Institut erklärt Orts- und Familiennamen - Serbski mjenjowědnik wujasnijo: Dolinki/Döllingen

W našej seriji wujasnijo mjenjowědnik dr. Kito Kśižank wót Serbskego instituta městne a familijowe mjenja. Tenraz jo se zaběrał ze jsu Dolinki/Döllingen. Jo to źěl gmejny Plesow/Plessa blisko města Wikow/Elsterwerda a lažy we wokrejsu Łobjo-Halšter/Elbe-Elster.

Ostersingen auf dem Schusterhof in Trebendorf
Diana Fritzsche-Grimmig

Sorbischer Nachmittag auf dem Schusterhof Trebendorf: Auf Schusters Ofenbank - Ostersingen - Na Šusteroc dwórje wó jatšownem spiwanju

Šusteroc dwór w Trjebinje jo pomjenjony pó slědnem awtentiskem serbskem ludowem gercu Hanzu Šusteru, kenž jo grał na měchawje tradicionelne slěpjańske spiwy. Rowno ako Njepilic dwór w Rownem jo Šusteroc dwór mjaztym rowno tak woblubowane zmakanišćo za wejsanarjow a gósći. Cora jo tam pśepšosyła wejsna Domowinska kupka na rozgrono za "Šusteroc kachlowu ławku ". Teke Rowniske glosy su spiwanje cora rědnje pódpěrali. Zakóncyło jo se połdnjo ze studěrowanim historiskich wobrazow a fotografijow. Diana Frytšec-Grimmigowa jo była tam naša reportaŕka na městnje.

Theaterstück des Niedersorbischen Gymnasiums im Piccolo Theater
rbb/Diana Schuster

"Ungebremst" - Zwölfklässler des Niedersorbischen Gymnasiums präsentieren Theaterstück - Źiwadłowy kus DSG w Piccolo

Dwa raza za sobu, pónjeźele a cora wjacor su wukniki Dolnoserbskego gymnaziuma połnili žurlu Piccolo-źiwadła how w měsće. Dwanastkarje wót kursa za źiwadłowe graśe su prezentěrowali swój kus "Njespinany - Ungebremst". Źiwadłowy kus lětosnych abiturientow jo dostał cora wjele aplawsa, lěcrownož jo se zaběrał z wjele problemami, keňz młoźina aktualnje ma. Diana Šejcowa jo se źiwadłowy kus woglědała.

imago stock&people

Erste Frühjahrsarbeiten auf dem Bauernhof - Prědne nalětne dny na burskem

20. měrca jo se zachopiło nalěto. W slědnem casu smy měli teke śopłe dny, samo bejnje śopłe za ten cas. Teke gaž jo wob noc mjazy marznuło. Ale nalěto jo stupiło pśez prog, mógali groniś, a pón pómałem žywjenje na burskem wócuśujo. Marja Elikowska-Winklerowa jo krotko tam a how póglědnuła luźam pśez płot.

dpa

Sorbischer Volkshumor zum 1. April - Serbski ludowy humor na 1. apryl

Prědny apryl jo źeń, na kótaremž móžomy kuždemu wobraźiś jaden žort abo něco zhandaś. Chtož nanejmjenjej pitśku rozmějo žortowanje, wódajo drugemu, gaž jo jogo měł za naru. Za naš program jo Marja Elikowska-Winklerowa zestajiła serbske rymy a žorty. Nic pśecej wugroniju něco kradu zmysłapołnego, casy se jadnorje jano pó słowje rymuju. Žorty jo wóna nagrawała we slědnych 15 lětach, gaž jo była we jsach ducy.

Hauptversammlung der sorbischen wissenschaftlichen Gesellschaft Maćica Serbska
Maria Elikowska-Winkler

Jahreshauptversammloung der sorbischen wissenschaftlichen Gesellschaft Maćica Serbska - Głowna zgromaźina Maćice Serbskeje

Sobotu jo se w budyšyńskem Serbskem muzeju wótměła głowna zgromaźina wědomnostnego towaristwa Serbow cełeje Łužyce, Maćice Serbskeje. Zajmne projekty a zarědowanja jo Maćica serbska pśewjadła łoni a wšake ma južo zasej prědk. K wažnym projektam słuša na kuždy pad dokumentacija wó statkowanju a zběrkach Helmuta Kurjo w Blunju. Nadawk projekta jo był wšykno dokumentěrowaś, rěcnje a z fotami, nagrawaś z filmom, a ako audio. A pón jo Hanka Zagrodnikec měła ideju wudaś dokumentaciju ako knigły.
Marja Elikowska-Winklerowa jo pśinjasła z głowneje zgromaźiny sobotu w Budyšynje někotare głose za was sobu.

Sorbisch-deutsch-polnisches Kindertreffen: Besuch im Wendischen Museum
Justyna Michniuk

Sorbisch-deutsch-polnisches Kindertreffen - Serbsko-nimsko-pólske zmakanje źiśi

Wósebne pśedjatšowne dožywjenje: Jadnab 30 źiśi ze swójimi starjejšymi jo było sobotu w Chóśebuzu a se wopóznawało ze serbskimi jatšownymi nałogami. Su to byli źiśi ewangelskeju wósadowu w pólskem a nimskem Gubinje. Wóni su se how zmakali ze serbskimi familijami a teke z pólskimi, ako w měsće bydle. Smy byli pódla.

Yuliia Hryshyna

Ostereiermalen auf ukrainisch: ein Besuch der Meisterklasse der ukrainischen Kunsthandwerkerin Maya Lukashova - Mólowaś na jajach

Stary symbol wózroźenja a njeskóńcnosći žywjenja, kótaryž Ukrainarjow a Serbow zjadnośijo. Ukrainska pyšanka a serbske jatšowne jajko stej na se pódobnej ako sotša a bratš. Teke mólowańske techniki ukrainskich a serbskich rucnikaŕkow su na se pódobne. Yulija Hryshyna jo woglědała mejstaŕskej rědowni ukrainskeje wuměłstwoweje rucnikaŕki wót Maje Lukashoveje.

Verleihung des Mina Witkojc Preises 2022 für den sorbischen Liederpoeten Bernd Pittkunings (Roman Pernak filmt)
Maria Elikowska-Winkler

So sehe ich das: Deutsche und sorbische Wörter (Kolumne von Bernd Pittkunings) - Tak ja to wizim

Naš kolumnist Bernd Pittkunings wulicujo nam, kak wón naš swět wiźi, wósebnje zawity wuznam młogich nimskich słowow jogo źinsa mucy.
Wałtoru, 8 apryla, jo Pittkunings z nimskim pśełožkom jogo kolumnow za naš program gósć pla literarnego salona za wěcejrěcnosć "Sowohl als auch" how w Chóśebuzu.

Serbska debata in Bautzen
Stiftung für das sorbische Volk

Diskussionsreihe "Sorbische Debatte": Sorbische "Neusprecher" - Serbska debata wó nowopowědarjach

Wóno klincy kaž utopija. Někotare do njeje wěrje: Sto tysac (100.000) serbski powědajucych w lěśe 2100. Wó tej ideji su cora powědali pśi tak pomjenjonej "Serbskej debaśe" w Budyšynje. Gregor Kliem zespominajo za nas diskusiju...
Pśiduca debata buźo južo pśiducy tyźeń 3. apryla. Pón źo wó serbske šulstwo.

Piotr Ciążyński, Zorja Praktikant in der Sorbischen Redaktion des rbb
rbb/Gregor Kliem

Letzer Praktikumstag des Zorja Teilnehmers Piotr in der Sorbischen Redaktion - Slědny praktikumowy źeń Zorjaka Pětša

Praktikum Zrjaka Pětša Ciążyńskego chyla se ku kóńcoju, źinsa jo - nejpjerwjej - jogo slědny źeń how w Serbskej redakciji rbb. Co wzejo sobu wót togo casa wu nas? Jo był how kradu wjelika pomoc nam. Něnt ma zasej za šulskeju ławku sejźeś - tak gronjone, až do junija smějo se zanurjaś dalej do serbskeje rěcy. Kak źo pótom dalej? Co su dalšne plany? To a wěcej jo kśěła wěźeś naša redaktorka Diana Šejcowa.

Sitzung des Rates für Angelegenheiten der Sorben/Wenden im Land Brandenburg
Anja Koch

Zur gestrigen 3. öffentlichen Sitzung des Rates für Angelegenheiten der Sorben/Wenden im Land Brandenburg - K wobradowanju Serbskeje rady

Na swójo 3. zjawne wobradowanje jo cora pśepšosyła bramborska Rada za nastupnosći Serbow. Na njom su we srjejźišću stojali kubłańske pšašanja. Dla togo kśě Serby byś zapśěgnjone do koncipěrowanja pśichoda sorabistiskego instituta. Koncepcija dej dowuźěłana byś kóńc junija. Pótom kśě zastupniki uniwersity pśiś do Chóśebuza na rozgrona ze Serbami, aby wuzgónili, co wóni sebje za institut za sorabistiku. Anja Kochojc-Šwarcowa jo nam te a druge informacije sobu pśinjasła wót corajšnego wobradowanja Serbvskeje rady w krajnem sejmje w Pódstupimje.

Personalausstellung Christina Grätz im Wendischen Museum
Yuliia Hryshyna

Personalausstellung mit Werken von Christina Grätz im Wendischen Museum - Wuměłska wustajeńca Christiny Grätzojc

Šćitaŕka pśirody, jadnaŕka we swójskem zawóźe, maś 3 źiśi a něnto wuměłcowka.  Christina Grätzojc jo bogata wósobina.  Wótrosła jo we Łužycy, wobdana wót serbskeje kultury. A wšykne swóje pjerwjejšne nazgónjenja něnto wzejo a wunamakajo inowatiwne wuměłske formaty. Wóna zjadnośijo kulturu dweju dalokeju kontinentowu. Zachadny pětk jo se w Serbskem muzeju w měsće wustajeńca z twórbami Christiny Grätzojc wótwóriła.

Wiedereröffnung der Sorbischen Kulturinformation LODKA in Cottbus
Maria Elikowska-Winkler

Sorbische Kulturinformationen LODKA in Cottbus nach Umbau wiedereröffnet - LODKA w nowem woblaku zasej wótcynjona

Serbska kulturna informacija LODKA eksistěrujo wušej 30 lět. Pó mjasece dłujkem pśenowjenju jo se slědny pětk zasej w Serbskem domje oficialnje wótwóriła a wót pśiducego tyźenja jo pšawidłownje pśistupna. Jeje wažnjejšy nadawk jo informěrowaś zajmcow wó Serbach, jich domowni, stawiznach a kulturje. Wóna organizěrujo wustajeńce a póbitujo serbsku literaturu abowuźěła ludowego wuměłstwa.
Marja Elikowska-Winklerowa jo do njeje póglědnuła a se za wšakim pšašała, ako prědne pla nosarja kulturneje informacije, to jo Załožba za Serbski lud.

rbb

Sorbische Exkursion im Tagebau Jänschwalde zum Thema Braunkohle und abgebaggerte Dörfer - Brunica a wótbagrowane jsy

Brunica a wótbagrowane jsy - to jo była tema slědny tyźeń pśi ekskursiji wokoło janšojskeje brunicoweje jamy. Planowana jo była zapšawym za studenty sorabistiki, ale pódla su byli teke wobźělniki rěcnego projekta Zorja a jadna sobuźěłaśeŕka Serbskego instituta. Renej Šejc, cłonk brunicowego wuběrka we Bramborskej, jo jich we serbskej rěcy wjadł. Wóni su na tom dnju wósym wšakich městnosćow woglědali. Naš reportaŕ Pětš Ciążyński jo był pódla.

IMAGO / Ikon Images

Digital Konferenz und Messe des Sorbischen Instituts und der BTU Cottbus-Senftenberg - Serbske digitalne wiki

Kumštna inteligenca – rěcne spóznawanje, nowe medije – to su teke wšykno serbske temy. Kak tuchylu stoj wokoło serbskeje digitalizacije, wó tom powědaju teke źinsa zasej wušej 130 wědomnostniki, wuwijarje a wužywarje na konferency Serbskego instituta a Techniskeje uniwersity BTU w Chóśebuzu. Cora su diskutěrowali na pśikład wó serbskej rěcy na digitalnych kórtach. Mjaztym až wjelike póbitowarje kaž Google.maps našu rěc skerjej ignorěruju, su tam druge juž dalej. Znajośo OpenStreet Map? Tam móžo kuždy, kenž co, sobu cyniś, na pśikład serbske drogowe abo pólinowe mjenja zapisaś. Górnoserb Julian Nyča to juž wušej 10 lět cyni a mjaztym wužywaju se jogo serbske kórty juž za informaciske tofle, śišćane kórty a hynźi. Wó ceło druge praktiske wěcy jo šło cora wjacor pón na tak pomjenjonych digitalnych wikach. Wěcej wót Gregora Kliema...

Sorbischer Namensforscher Dr. Christian Zschieschang (Quelle: Anja Koch)
Anja Koch

Namensforscher Dr. Christian Zschieschang vom Sorbischen Institut erklärt: Der Name Rumposch - Serbski mjenjowědnik wujasnijo

Serbski rozgłos se kradu za mjenja zajmujo a to w našej serija wó mjenjach wósobow a městnow, co wóni wóznamjeniju a wót źo póchadaju. To wšo nam rozkładujo mjenjowjednik dr. Kito Kśižank wót Serbskego instituta. Źinsa wujasnijo to familijowe mě Rumpoš.

Foto: Marina Wiemer

Sorbischer Volkshumor: Zum Frühlingsanfang - Serbski ludowy humor: zachopk nalěta

Pśed jadnab 15 lětami jo Marja Elikowska-Winklerowa była wjele ducy z wejsanarjami a se z nimi zmakała ako ta znata pójsynoga we jsach. Su se wjele wulicowali, spiwali a žortowali, a pśi tom jo se jaden abo drugi dopomnjeł na rědne gronko, spiw abo rym. Wjele z nich jo wóna nagrawała a z tym móžomy dožywiś, kak žywa jo była serbska rěc ten cas. Za źinsa jo zestajiła wšake, ak' ma cyniś z wjedrom a njewjedrom.

Imagebild Startup Lausitz
Startup Lausitz

Projekt Starup Lausitz bietet Unternehmen Hilfe auf dem Weg zur Selbständigkeit - Projekt Startup Łužyca

Kšac pó kšacu do samostatnosći: Projekt Start-up Łužyca póbitujo pśichodnym pśedewześaŕkam a pśedewześarjam pomoc pó śěžkej droze do samostatnosći. W slědnyma lětoma su se Ukrainarje mjazy zajmcami toś togo projekta pokazali. Pśi wopyśe, se do nimskego źěłowego marka integrěrowaś, su se za to rozsuźili, swójske pśedewześe wótwóriś.

rbb/Wussmann

Praktikumsmonat beim niedersorbischen Sprachprojekt Zorja - Zorja we měrcu - praktikumowy mjasec

Wjele wót našych pśisłucharjow zawěsće južo znajo projekt Zorja, ten wósebny kurs serbskeje rěcy za dorosćonych. Něnt běžy južo druga połojca drugego lětnika. Tuchylu su wšykne Zorjaki a Zorjacki wulěśeli ze swójogo rěcnego gnězda. Ceły měrc cynje praktikum we wšakich serbskich institucijach. Naš reporter Pětš Ciążyński, sam Zorjak, jo jadnomu woglědał.

Zapust/Wendische Fastnacht in Heinersbrück
Maria Elikowska-Winkler

Wendische Fastnacht in Heinersbrück - Zapust w Mósce

We kśesćijaństwje zachopijo se popjelnu srjodu spótny cas. Lětosa jo to wót 5. měrca do 19. apryla. Zapšawym njepóśěgujo se to jano na jězu ale teke na žywjeńsku wašnju. Jo to śichy cas. Něga jo zapustowanje było popjelnu srjodu kóńc. Źinsa se wšuźi tak na to wěcej njeglěda. A tak zapustuju w Dolnej Łužycy teke w měrcu. Sobótu na pśikład na Górach, w Zaspach a Mósće. Mósćański zapust smy dožywili.
Fotowe impresije wót mósćańskego zapusta/Fotoimpressionen

rbb/Pernack

Nur 50-100 kompetente Sorbischsprecher - Jano až do 100 kompetentnych powědarjow

Wó tom smy pśed tyźenjom rozpšawili. Pó jadnom pówoblicenju/Schätzung instituta za sorabistiku w Lipsku njeby dało źinsa wěcej ako 50 do 100 tak pommjenjonych "kompetentnych" powědarjow dolnoserbskeje rěcy. Pśinosk, kótaryž jo se wózjawił w uniwersitnej publikaciji w Poznanju, wubuźijo pšašanja a teke kritiku. Te jadne cwibluju na tych datach, druge witaju trjebnu diskusiju. My smy kśěli wěźeś, kak pśiźo awtorski team, to stej prof. Sabine Asmus a Till Wojto, na toś te licby, a co groni "kompetentny powědaŕ"? Naš redaktor Gregor Kliem jo z Tillom Wojtom, sobuźěłaśerjom instituta za sorabistiku lipšćańskeje uniwersity powědał.

Kinderbuch über die Lausitz (Frauenteam der Cottbuser Firma Trip Leap)
Yuliia Hryshyna

Kinderbuch über die Region Lausitz von einem Frauenteam der Cottbuser Firma Trip Leap - Knigły wót wukrainikow wó Łužycy

Źiśece knigły wó Łužycy ale napisane wót wukrajnikow: Team žeńskich wót małeje chósébuskeje firmy Trip Leap jo dostał spěchowanje wót góspodaŕskego regiona Łužyca. Wuźěłali su źiśece knigły wó Łužycy. Wjeliki źěl knigłow jo wěnowany Serbam a jich kulturje. Prědny eksemplar jo měła w rukach naša awtorka Yuliia Hryshyna.

Obersorbischer Chor "Lipa" in der Fastnachtszeit
Kaulfürst, Rehde

Zwei Kuckauer Kuckucks, Johannes Rehde und Fabian Kaulfürst, berichten aus der Oberlausitz - Kukojskej kukawje: zapust a spótny cas

Něnto ga smy juž w spótnem casu. Našej kukojskej kukawje Jan Rjeda a Fabian Kaulfürst se teke kšuśe spóśitej, ale njejstej nam groniłej z cym. Wót togo ga njedej se teke powědaś. Ale wšake wót togo, co se we spótnem casu w Górnej Łužycy stawa, weto zgónijomy. A wjasołe smy, až teke słyšymy, kak su do togo rušowali a zapustowali.

Vorstandssitzung Domowina Regionalverband Niederlausitz
Maria Elikowska-Winkler

Zur gestrigen Vorstandssitzung des Domowina Regionalverbandes Niederlausitz - Pósejzenje župnego pśedsedaŕstwa

Na głownej zgromaźinje domowinskeje župy Dolna Łužyca kóńc februara jo se wuzwóliło 13 cłonkow za nowe župne pśedsedaŕstwo. Wóno jo se cora zejšło prědny raz w Serbskem domje. Smy byli pódla.

Sorbischer Kulturtourismus
Sorbischer Kulturtourismus

Hauptversammlung des Fördervereins "Sorbischer Kulturtourismus" - Głowna zgromaźina "Serbski kulturny turizm"

Z lažkeju wutšobu glědaju teke serbske turistikarje do pśichoda. Cora jo spěchowańske towaristwo za Serbski kulturny turizm měł zgromaźinu a tam su wugódnośili zachadne turistiske lěto a aktualne wuwiśe. How słyšyśo wěcej k tomu.

Zorja Praktikant Marian-Joel Küster beim Sorbischen Programm des rbb
Diana Schuster

Praktikant Marian-Joel Küstner, Teilnehmer des niedersorbischen Sprachprojekts Zorja - Zorja-praktikant Marian se pśedstajijo

Pśedstajijomy jadnogo wobźělnika rěcnego projekta Zorja: Marian-Joel Küster gótujo rowno swój praktikum wu nas w domje pla redakcije telewizijnego magacina "Łužyca". Wón ma juž někotare nazgónjenja ze serbskimi projektami - kótare su to byli - wó tom smy se z nim rozgranjali w našom studiju.

Teilnehmerin des niedersorbischen Sprachprojekts "Zorja": Carolin Köhler
rbb/Gregor Kliem

Teilnehmerin des niedersorbischen Sprachprojekts "Zorja": Carolin Köhler - Wobźělnica rěcnego projekta "Zorja"

Až do junija wuknu "Zorjaki" intensiwnje serbski. Ale chto wóni su? Comy wam źinsa jadnu kandidatku pśedstajiś. Naša kolegowka Anja Kochojc-Šwarcowa jo Karlinu Köhlerojc pśepšosyła do našogo studija. A naš gósć jo jej ned pórucyła "ty" groniś. Tak stej to pón teke gótowałej. How słyšyśo to cełe rozgrono.

Niedersorbische Kulturakademie - Logo
Niedersorbische Kulturakademie

Niedersorbische Kulturakademie - aktuelles Profil und Projekte - Dolnoserbska kulturna akademija

Pód kšywom domowinskeje župy Dolna Łužyca pśewjedu se w slědnych lětach tśi wažne projekty: Rěcny projekt Zorja, projekt Walorizacija serbskego kulturnego derbstwa a Dolnoserbska kulturna akademija. Co ta aktualnje pópšawem cyni, to jo kśěła naša reportaŕka Marja Elikowska-Winklerowa wěžeś a jo woglědała do jeje domicila na Žandojskej droze 56 w Chóśebuzu.

Serbski Sejm
Serbski Sejm

Ergebnisse der Wahl zum 2. Serbski Sejm - Wuslědki wólbow za Serbski sejm

Serbski Sejm jo nowo wuzwolony. Sobotu su za to głosy z listowych wólbow wulicyli w Górnej Łužycy, w Njebelčicach. Cora smy južo rozpšawili: za wólbu pśizjawili su se tak ako pśi prědnych wólbach wokoło 1000 luźi. Ale pitśku menjej luźi jo lětosa sejm pón wopšawźe sobu wuzwóliło: 738 luźi jo lětosa płaśecy głos wótedało, 2018 jo jich hyšći było 828. Něnt pak comy se tšochu bliźej woglědaś, chto jo wuzwólony, chto jo nutśi we nowem, we drugem Serbskem Sejmje. Diana Šejcowa rozpšawijo.

Niedersorbische Wochenzeitung NOWY CASNIK (Quelle: rbb)
rbb

70 Jahre Eigenständigkeit des Nowy Casnik, niedersorbische Wochenzeitung - 70 lět samostatnosć Nowego Casnika

Pśed 70 lětami jo casnikaŕske zastojnstwo pśi pśedsedarju Ministaŕskeje rady DDR dało Domowinje licencu za wudawanje Nowego Casnika. A stakim nawłos pśed 70 lětami, na 5. měrcu w lěśe 1955, jo Nowy Casnik prědny raz pó 2. swětowej wójnje wordował wen dany ako samostatny casnik. Naš awtor Gregor Wieczorek, sam wjele lět šefredaktor Nowego Casnika, jo se z temu dokradnjej zabrał.

Serbske blido/Gesprächsrunde im Wendischen Museum: "Quo vadis, Serbstwo?"
Piotr Ciążyński

Gesprächsrunde des Wendischen Museums: Buchpräsentation "Serbstwo, quo vadis?" - Serbske blido "Serbstwo, quo vadis?"

Kak dalej z Łužycu, kak dalej ze serbstwom - to jo wjelike pšašanje. Na njo kśě wótegroniś nowe knigły, ak maju samski titel: "Serbstwo, quo vadis?" Tak wjelike ako to pšašanje, tak žywa jo była teke diskusija wó nich na Serbskem bliźe ten tyźeń srjodu w Serbskem muzeju. Dolnoserbske awtorki esejow a gósći su pśišli do rozgrona. Za nas pódla jo był Pětš Ciążyński.

Sorbischer Namensforscher Dr. Christian Zschieschang (Quelle: Anja Koch)
Anja Koch

Namensforscher Dr. Christian Zschieschang vom Sorbischen Institut erklärt Namen - Serbski mjenjowědnik wujasnijo: Górki/Göhrick

Wšykne, ako se za serbske mjenja zajmuju, mógu se wjaseliś. Jsy, kótarejž stej wótbagrowanej, stojtej źinsa we srjejźišću rozkłaźenjow našogo mjenjowědnika wót Serbskegi instituta, dr. Kita Kśižanka.
Wšo mjenjowědnik teke njewě, což pak njegroni, až njebuźo dalej slěźiś. A wón se teke rad z wašymi mjenjami. Familijowymi, abo wjesnymi mjenjami zaběra, dajśo nam to k wěsći, gaž maśo pšašanja.

Łužyca Gespräch mit Zorja Teilnehmern: links Piotr Ciążyński
Kistin Sommer

Praktikum des niedersorbischen Sprachprojekts "Zorja" in der Sorbischen Redaktion - Zorja praktikant Pětš Ciążyński

We měrcu mamy w redakciji serbskego radija nowego praktikanta. Pětš Ciążyński jo wobźělnik aktualnego pśeběga dolnoserbskego rěcnego projekta "Zorja".

Rozhlad

Zur Märzausgabe der sorbischen Kulturzeitschrift "Rozhlad" - Kulturny casopis "Rozhlada" w měrcu

Źinsa jo 4. měrc, to groni, až naš serbski kulturny casopis "Rozhlad" jo južo ducy k Wam do domu. Chtož ma pak online pśistup, móžo jen južo źinsa cytaś. Sebastian Elikowski-Winkler pokažo krotko na někotare temy, kótarež se w njom wobjadnaju.

Zapust/Wendische Fastnacht in Neuendorf
Maria Elikowska-Winkler

Zapust/Wendische Fastnacht in Neuendorf - Zapust w Nowej Jsy

Zymski cas jo we Łužycy cas zapustow. Teke w měrcu hyšći zapustuju. Sobotu su zapustowali w Nowej Jsy. Tam jo južo wjele lět tradicija, až zapustuju wšykne gromadu, źiśi a młodostne. Marja Elikowska-Winklerowa jo z Bernhardom Natke sebje te wujšpurne źowća a šykowanych gólcow woglědała.

Haupt- und Wahlversammlung des Domowina Regionalverbandes Niederlausitz
Maria Elikowska-Winkler

Haupt- und Wahlversammlung des Domowina Regionalverbandes Niederlausitz - Głowna zgromaźina župy Dolna Łužyca

Wóna jo ta nejwětša župa w Domowinje. Ta župa Dolna Łužyca jo měła pětk w sportaŕskem domje w Žylowje swóju głownu a teke wólbnu zgromaźinu. Za nas jo była na městnje naša reportaŕka Marja Elikowska-Winklerowa.

Wendisches Museum

Führung im Wendischen Museum Cottbus in ukrainischer Sprache - Ukrainske wjeźenje w Serbskem muzeju

Ukrainskorěcna ekskursija do Serbskego muzeja: Aby wěcej wó słowjańskem bratšojskem ludu Serbow zgónili, běchu Ukrainarjow do muzeja w Chóśebuzu pśepšosone. Еkskursiju jo nawjedowała młoda praktikantka muzeja, Liza Matveva. Yuliia Hryšynina jo z njeju a gósćimi pśišła do rozgrona. Pśinosk powěda Anja Kochojc-Šwarcowa.

imago/blickwinkel

Kak se źo gelišćinje w Šotiskej?

Wusoke góry, šumjate mórjo – Šotiska w pódpołnocy Britiskeje wubuźujo wu nas późedanja. Tamne wobydlarje maju drje ceło druge późedanja ako za dowolom w tych Highlands. Na pśikład, až jich keltiska rěc - gelišćina - njewuměra. We tom maju něco z nami Serbami gromaźe. Wó zgromadnosći rozdźěle mjazy Šotisku a Łužycu jo šło cora na pśednosku w Serbskem instituśe w Chóśebuzu. Gregor Kliem rozpšawijo.

IMAGO / IlluPics

Drei Jahre Krieg in der Ukraine (3. Teil) - Tśi lěta wójna w Ukrainje (3)

Južo tśi lěta jo wurosćona wójna w Ukrainje. Wěcej ako 4 miliony Ukrainarjow jo pśecej hyšći zwenka swójeje domownje. Wětšyna z nich jo w Nimskej - wěcej ako milion. Pó wuslědkach napšašowanjow, kótarež su pśewjadli wót centruma za góspodaŕsku strategiju Ukrainy, rosćo licba Ukrainarjow, kenž planuju we wukraju wóstaś, ale wóna jo pśecej hyšći mjeńše ako późěl luźi, kenž kśě se wrośiś do swójeje domownje. To jo tśeśi pśinosk ku tej temje wót Yuliie Hryshyneje.

picture alliance / Jens Kalaene

Schüleraktionsgruppe des Niedersorbischen Gymnasiums gegen Rassismus - Kupka pśeśiwo rasizmoju na DSG

"Šula bźeze rasizma- šula z kuražu", toś ten titel nosy Dolnoserbski gymnazium južo wót lěta 2011. W septembrje su w tej šuli załožyli nowu wuknikojsku kupku, kótaraž se z tym temom zaběra. Naša reportarka Anja Kochojc-Šwarcowa jo kśěła wěźeś dla cogo. Co tam gótuju? Mě teje kupki klincy juž raz tak, ako by mógał stojaš na protestowem plakaśe.

rbb|24

Drei Jahre Krieg in der Ukraine (2. Teil) - Tśi lěta wójna w Ukrainje (2)

Južo tśi lěta jo wurosćona wójna w Ukrainje. Pśecej hyšći dajo wěcej ako milion Ukrainarjow w Nimskej. Pó zakóńcenju wójny co Ukraina je wšyknych do swójeje domownje slědk spóraś. Ale Ukrainarje sami rozsuźuju se w pśiběrajucej mêrje za to, we wukraju wóstaś. Jadna z pśicynow za to su perspektiwy za młodšu generaciju Ukrainarjow.

Serbski Sejm
Serbski Sejm

Wahlen für den 2. Serbski Sejm - aktueller Stand vor Fristende Wahlregistrierung am 27. Februar - Wólby do 2. Serbskego sejma

Wuzwólowanja za drugi Serbski sejm, za drugu amtsku periodu sam póstajonego serbskego parlamenta su krotko pśed zakóńcenim. Witśe jo slědny źeń za potencielnych wólarjow, se do wólbnego zapisa zapisaś daś. Pla wjednika wólbneje komisije za Serbski sejm, Siegfried Kühn, smy se wopšašali, kaki jo aktualny staw pla wólbow.

Berlin schläft ein: Wiegenlieder (Instrument des Jahres: Stimme)
Landesmusikrat Berlin

Berlin schläft ein: Wiegenlieder - Barliń wusnjo - kólebawki za stolicu

Głos jo instrument lěta 2025. W ramiku togo zběra projekt "Barliń wusnjo" kólebawki we wšych rěcach stolice. Zawěsće słuša k tomu teke dolnoserbska rěc, groni Barlinaŕ Marek Słodička. Gregor Kliem rozpšawijo.

Zapust-Vesper des sorbischen Sprachprojekts "Zorja" in Dissen
Andreas Batke

Fastnachts-Vesper des sorbischen Sprachprojekts "Zorja" in Dissen - Zapust na Zaźewic dwórje w Dešnje

Młoźinski zapust jo zastał k drugemu razu za serbski pójedank w rěcnem gnězdźe dolnoserbskego rěcnego projekta "Zorja" w Dešnje. Sy kśěł swój kafej a dobry tykańc a mazańc měś zadermo, sy musał jen wobštelowaś na serbske. Gregor Kliem jo był pódla.

dpa/Trappe

Drei Jahre Krieg in der Ukraine (1. Teil) - Tśi lěta wójna w Ukrainje (1. źěl)

Źinsa pśed tśimi lětami jo se zachopiła w Ukrainje tšašnje grozna wójna. Wěcej ako 4 miliony Ukrainarjow jo pśecej hyšći zwenka domownje. Wětšyna z nich jo w Nimskej – wěcej ako milion. Ukraina jo južo pśipowěźeła, až buźo na kóńcu wójny wopytaś swójich wobydlarjow slědk holiś. W Barlinju wótwóriju skóro prědny tak pomjenjony Unity Hub w Nimskej, kótaryž dej mjazy drugim dobrowólne wrośenje do domownje spěchowaś. Lěc pak kśě Ukrainarje sami do Ukrainy se wrośiś, jo Yuliia Hryshyna wuzgóniła.

dpa/M.Kappeler

Zu den Ergebnissen der gestrigen Bundestagswahl - K wuslědkam wólbow do Zwězkowego sejma

Bergaŕki a bergarje w Nimskej pominaju změnu w politice - to su wuslědki corajšneje wólby do Zwězkowego sejma jasnje pokazali. Ale te wuslědki pokazuju teke: nowe kněžaŕstwo stwóriś njebuźo lažko za dobyśarja, za partaju CDU. Naša redaktorka Diana Šejcowa co wólbne wuslědki krotko wugódnośiś, wósebnje, kak se wustatkuju how w našom regionje a za Serbow.
Wólby do Zwězkowego sejma na rbb24/Bundestagswahl auf rbb24

Zapust/Fastnacht der Burger Mina-Witkojc-Schule
rbb/Diana Schuster

Zapust der Mina-Witkojc-Schule Burg/Spreewald - Bórkojski šulski zapust

Njewšedne wobrazy ten tyźeń we Bórkowach: Nic na kóńcu tyźenja ale pětk dopołdnja su wuknice a wukniki zakładneje a wušeje šule "Mina Witkojc" pśez wjas śěgnuli. Pó wěcej ako 20 lětach su w Bórkowach zasej šulski zapust swěśili. Naša redaktorka Diana Šejcowa jo pśeśěg z mikrofonom pśewóziła.

IMAGO/Christian Ohde

So sehe ich das: Künstliche Intelligenz (Kolumne von Bernd Pittkunings) - Tak ja to wiźim: kumštna inteligenca (kolumna)

Kužde nowe wunamakanje w stawiznach cłowjestwa - wót wobźěłaneje kósći ako źěłowy rěd, pśez wunamakanje wognja za pśigótowanje jěze, wunamakanje wobźěłanja metala až do wunamakanje kompjutera a wirtuelnego swěta jo luźi doprědka spórało. Kužde wunamakanje jo pólěpšyło jich žywjeńske wobstojnosći a jo pla wšyknogo, což su gótowali, produktiwitu pówušyło. Ale luźe njejsu jano dobre, njesebne, pomocliwe a empatiske. Ně, bóžko jo se pó krotkem casu pśecej teke pśesajźił negatiwny bok wšych wunamakanjow. Ako su měli metalowe źěłowe rědy, su malsnje wupytnuli, až góźe se lěpjej ako broni, ako drjewjane knebel abo chytanka. A w běgu lěttowzyntow jo dało wjele wunamakankow. Myslimy jano na kleki a pšužyny, stśělby, kanuny, pózdźej dynamit a atomowe šćěpjenje.
A cogo musymy se źinsa bójaś? Bernd Pittkunings groni, kak wón to wiźi.

Symbolbild Euroregion Spree Neiße Bober/Sprjewja Nysa Bober
Euroregion SNB

Sorbisches Sprachprojekt der Euroregion in polnischen Kitas - Rěcny móst w Euroregionje

Granica do Pólskeje jo taka bliska. Kuždy źeń pśeprěkuju ju tysace luźi. Dla źěła, nakupowanja, za wulět abo a woglěd familije. Nic tak lažko pśeprěkowaś jo wšak rěcna granica mjazy pólskeju, nimskeju a teke serbskeju rěcu. Dla togo jo Euroregion Sprjewja-Nysa-Bobr juž w juliju slědnego lěta startował projekt pód motom "Rěcny móst". A taki móst, ten se stwórijo južo w źiśownjach. Źiśi w pólskem Gubinje wjasele se na strowe zasejwiźenje ze serbskeju rěcu. Hyšći až do junija 2027 běžy projekt. Naš redaktor Gregor Kliem. rozpšawijo.

Sorbischer Namensforscher Dr. Christian Zschieschang (Quelle: Anja Koch)
Anja Koch

Namensforscher Dr. Christian Zschieschang vom Sorbischen Institut erklärt Namen: Stöbritz (2) - Serbski mjenjowědnik wujasnijo

Naš mjenjowednik dr. Kito Kśižank wót Serbskego instituta rozkładujo pšawidłownje w našom programje serbske městowe abo famiöijowe mjenja. Wón glěda źinsa hyšći raz slědk na 100. jubilejne wudaśe swójich rozkładowanjow serbskich mjenjow. Wón se hyšći raz pśiwobrośijo mjenjenju "Stobrice", na nimski jo to "Stöbritz". Dla cogo, to co wam sam wulicowaś.

Michael Helbig

Niedersorbische Sprachkommission hat beraten - Dolnoserbska rěcna komisija

Dolnoserbska rěcna komisija (DSRK) jo pśipóznaty gremium za kodificěrowanje dolnoserbskeje pisneje rěcy. Glědajucy na praktiske nałožowanje wuźěła dopórucenja a pšawidła, a starše nowelěrujo. Do komisije słušaju wědomnostniki Serbskego instituta a sorabistiki w Lipsku, zastupjarje serbskich institucijow a medijow. Nowe śěžyšćo wobradowanjow su póžyconki z francojskeje rěcy. Smy se rozgranjali z Fabianom Kaulfürstom, powědarjom komisije.

picture alliance/dpa | Arne Dedert

Kommentar zur Bundestagswahl 2025 - K wólbam do Zwězkowego sejma

Njeźelu, 23. februara, smy napominane, stupiś na wólbnu urnu a naš głos wótedaś za nowy Zwězkowy sejm, za nowe kněžaŕstwo. A hyšći žednje njejsu wuzwólowanja take wažne byli a rownocasnje take śěžke. To nanejmjenjej měni Marion Stenselowa w swójom komentarje, w kótaremž se koncentrěrujo na te styri partaje, kótarež staje kandidaty za amt kanclarja/kanclaŕki.

Blick auf die Slawenburg Raddusch im Spreewald, aufgenommen am 23.07.2019 (Luftaufnahme mit einer Drohne). (Quelle: dpa-Zentralbild/Patrick Pleul)
dpa-Zentralbild/Patrick Pleul

Wie geht es weiter mit der Slawenburg Raddusch - Kak dalej z radušańskim groźišćom

Corajšne wurědne a njezjawne pósejźenje wětošojskeje měsćańskeje rady jo dejało wujasniś, lěc dostanjo Dawid Chmelík wót města dalejwjeduce dogrono, pó tym, až jo ze špatneju moralku płaśenja do wobgrona pśišeł. Pśichod słowjańskego groźišća w Radušu jo nejpjerwjej póstajone.

Traditionelles Federnschleißen auf dem Njepilahof in Rohne
Diana Fritzsche-Grimmig

Traditionelles Federnschleißen auf dem Njepilahof in Rohne - Pjerjedrěśe w Rownem

Pjerje drěś kaž něga - to rucnikaŕstwo na Njepilic dwórje dalej woplěwaju. Cora jo było dla tog zasej kradu něco los w Rownem. A naš redaktor Gregor Kliem jo był z wuknikojskima praktikantoma Johanna a Kazymir za Was pódla.

Zapust/Niedersorbische Fastnacht in Drachhausen
Maria Elikowska-Winkler

Niedersorbische Fastnacht in Drachhausen - Zapust w Hochozy

Něnt jo cas zapustow. Kuždy tyźeń niźi rušuju, lěc młoźina abo ženjone. Sobotu su zapustowali w Drjejcach a cora w Škódowje, Gołbinje a Hochozy. Do Hochoze na 191. zapust jo se dojěła Marja Elikowska-Winklerowa, wóna powěźijo wó zapustowanju we Hochozy něga a źinsa.

IMAGO | NurPhoto

Fastnacht in der Ukraine - Masnycja tyźeń w Ukrainje

Zapust pó ukrainsku abo nejrědnjejšy swěźeń lěta. Wót 24. februara až do 2. měrca wótmějo se w Ukrainje Masnycja-tyźeń. W tom tyźenju se rozžognuju Ukrainarje ze zymu a jěźe na pśedwjacorje jatšownego spótnego casa bejnje wjele chłošćonkow. Dalšne informacije ma Yuliia Hryshyna.

Stadtarchiv/Stadtmuseum Cottbus

Bombardierung von Cottbus vor 80 Jahren - Bombarděrowanje Chóśebuza 1945

W Chóśebuzu su cora spominali na 80. wrośenicu bombarděrowanja města. Na Starych wikach su luźi se zmakali zgromadnje z wušym šołtu Tobiasom Šikom. Pódla nabóžniny jo cora wjacor był wušej togo wopomnjeński koncert w Statnem źiwadle. Za nas zespominajo Marion Stenselowa te tšojenja wokoło 15. februara 1945.

Bundestagsabgeordneter (SSW) Stefan Seidler im Interview
Ulrike Gruhl

Sorbisches Fernsehmagazin Łužyca vom 15. Februar: Thema u.a. Bundestagswahl und nationale Minderheiten - Póglěd do magacina Łužyca

Witśe, 15. februara, zeger 13:35 jo zasej cas na naš telewizny magacin "Łužyca", dostanjośo zasej aktualny wobraz serbskego swěta. Na pśikład temu "Wólby do Zwězkowego sejma z wida mjenšynow" jo se woglědał awtor Roman Pernak.

Sorbische Schülerpraktikanten Johanna und Kasimir
rbb/Gregor Kliem

Schülerpraktikanten in der Sorbischen Redaktion des rbb - Praktikanta Johanna a Kazymir

Za dwa tyźenja stej nam něnto k pomocy wuknikojskej praktikanta Johanna Schernigojc a Kazymir Wieczorek, wuknika Dolnoserbskego gymnaziuma w Chóśebuzu. Wónej cotej se našym pśisłuchaŕkam a pśisłucharjom tšochu bliźej se pśedstajiś.

Veranstaltung zur Zukunft des sorbischen Absolvententreffen " Schadowanka"
rbb/Gregor Kliem

Wie geht es weiter mit dem niedersorbischen Absolvententreffen "Schadowanka" - Kak dalej ze schadowanku

Kak se žycymy pśichodne schadowanki, kak deje wglědaś pśichodne swěźenje wuknikow a absolwentow Dolnoserbskego gymnaziuma a serbskich studentow? To jo była tema na zjawnem diskusijnem wjacorje pónjeźele w Serbskem domje w měsće. Klubownja jo była połna z młodymi a staršymi luźimi. Anja Kochojc-Šwarcowa jo była pódla.

picture alliance/dpa/Lausitz Festival/Nikolai Schmidt

Nowa Krabatowa opera

Łužyski festiwal jo zgromadny projekt krajowu Bramborska a Sakska. Program wugótuju zgromadnje z kooperaciskimi partnarjami. K tomu lice muzeje, źiwadła, kulturne załožby, wusokošule a gmejny. Wósebne śěžyšćo lažy pśi tom na njewšednych městnach zarědowanjow ako parki abo industrijowe pomniki. Festiwal pśewjeźo se drje akle zasej w septembrje, ale prědne detaile wó programje su južo znate. Tak dej na pśikład na njom byś prapremjera noweje opery. Sebastian Elikowski-Winkler jo se rozgranjał z barlinskim komponistom Marius Felix Lange wó swójej nowej Krabatowej operje.

IMAGO | NurPhoto

Sorbisches/Wendisches auf dem rbb Kanal auf TikTok - Serbske na rbb kanalu na TikTok

Słyšyśo to serbske w rbb w serbskem radiju, wiźiśo to serbske w rbb w našom telewiznem magacinje "Łužyca". Teke w socialnych medijach wót rbb – na facebook abo instagram – jo młogi raz to serbske prezentne. A skoro teke na online-platformje TikTok. Kak pśiźo k tomu, to pśeraźijo Wam Christian Matthée.

Buchpräsentation im Stadtmuseum Cottbus: "Wurzeln & Wandel in der Lausitz"
Maria Elikowska-Winkler

Buchpräsentation im Stadtmuseum Cottbus: Wurzeln & Wandel der Lausitz - Premjera knigłow w Chóśebuzu

Pětk jo do Měsćańskego muzeja w Chóśebuzu pśichwatała bejna kopica luźi. Lichy nimski zwězk awtorow Bramborska jo pśepšosył na prezentaciju knigłow "Wurzeln & Wandel der Lausitz/Kórjenje a pśeměnjenja Łužyce". Wokoło 90 gósći jo pśišło zbliska a zdaloka. Antologija z tekstami/basnjami 22 awtorow a awtorkow w nimskej a serbskej rěcy jo se wózjawiła pśed krotkim. Jo to drogowanje pó Łužycy pśez generacije, pó jeje krajinje, tradicijach a cowanjach do pśichoda. Zajmne dopóznaśa zgónijośo wó sorabismach, gołkojskem fararju Jan Bjedrich Fryco, spisowaśelu Jurij Brězan, Erwin Strittmatter, a serbskich bajkach a powěsćach, a wjele, wjele drugego.

"Kuckauer Kuckucks": Fabian Kaulfürst und Johannes Rehde berichten regelmäßig aus der Oberlausitz
Kaulfürst/Rehde

Kuckauer Kuckucks: Fabian Kaulfürst und Johannes Rehde berichten aus der Oberlausitz - Kukojskej kukawje rozpšawijotej

Něnto smy zasej w pšawem rytmusu: ten rytmus našeju kukojskeju kukawowu. Fabian Kaulfürst a Jan Rjeda z Kukowa stej se zasej zmakałej - tak ak dej byś w dobrem susedstwje. A pśi tom njejstej zabydnułej, mikrofon zašaltowaś.

colourbox.de

Ernährung gegen Alzheimer und Demenz - Zežywjenje pśeśiwo demency

Wěcej ako 1,8 milionow luźi w Nimskej śerpi na demencu. Nejcesćej wjeźo Alzheimerowa chórosć k tomu. Kužde lěto diagnosticěruju gójce wěcej ako 400.000 nowych pacientow. Z pśiběrajucym starstwom stupa riziko schórjeś a pó statistice su žeńske dwójcy tak napadojte za toś tu chórobnu. Wědomnostniki su wuslěźili, až njedosegajuce zežywjenje riziko chórosći pówušyjo. Co musyśo jěsć, aby psychisku strowosć zdźaržali, jo se wopšašała Julia Hryšynowa gójcowku "kliniki za dietetiku Samoilenko" Nadija Taras. Pśinosk powěda Marja Elikowska Winklerowa.

Sorbischer Namensforscher Dr. Christian Zschieschang (Quelle: Anja Koch)
Anja Koch

Namensforscher Dr. Christian Zschieschang vom Sorbischen Institut erklärt Namen - Serbski mjenjowědnik wujasnijo

Naš mjenjowědnik dr. Kito Kśižank wót Serbskego instituta rozkładujo dalšne zajmnostki k mjenju Knorawa/Sachsendorf.

Wahlaufruf des Serbski Sejm
rbb/Diana Schuster

Aufruf zur Wahl des 2. Serbski Sejm - Serbski sejm napomina k wólbam

Serbski sejm napomina serbski lud k wólbam 2. Serbskego sejma. Wólbne forumy njejsu w Dolnej Łužycy až doněnta planowane, informěrowaś wó kandidatach móžošo se pak weto a to online. Na bokach serbski-sejm-2024.de dajo informacije a wobraze kandidatow.
W Budyšynje su zachadnu srjodu medijow informěrowali wó swójej cynitosći w zachadnych lětach a naša kolegowka Diana Šejcowa jo była z mikrofonom pódla.